بعد از آن كه شيطان از سجده كردن بر آدم سرپيچى كرد و از بهشت بيرون شد، گفت: پروردگارا! حالا كه مرا بيرون و از رحمت خود دور مى كنى، عبادات من چه مى شود، هزاران سال عبادتت كرده ام و تو خودت فرمودى، عمل عمل كنندگان را ضايع نمى كنم!(1).
خطاب از مصدر جلال رسيد كه مزد هيچ كس در پيش من ضايع نمى شود؛ ولى كسى كه قابليت نداشته باشد پاداش كارش را در آخرت دهم در دنيا هر چه بخواهد، مى دهم. شيطان عرض كرد: چون به واسطه آدم جهنمى شدم حاجات خود را درباره آدم و فرزندان او قرار مى دهم!
همچنین امام باقر عليه السلام فرمود: چون حضرت آدم عليه السلام شنيد شيطان براى فريب او به جاى عباداتى كه كرده، حاجاتى را از خداوند خواستار شده و به او عنايت كرده، عرض نمود: پروردگارا! شيطان را بر من و اولادم مسلط كردى، خواسته هاى او را بر آوردى كه درباره من و اولادم بود. پس به من و اولادم چيزى عنايت فرما تا بتوانم در مقابل مكر و حيله هاى او خود را حفظ نمايم. تو خود دانا و بزرگوارى، هر چه صلاح مى دانى براى ما قرار بده.
شیطان به خدا عرض کرد: پروردگار! از تو مى خواهم تا روح در بدن اولاد آدم است بر آن مسلط باشم!
در مقابل خدا به فرزاندان آدم این فرصت را داد که تا روح در بدن آنها است و هنوز به سينه و گلويشان نرسيده، طلب استغفار كنند واز گناهان خود توبه نمايند، توبه ايشان را مى پذيرد.
شیطان گفت: دوم اين كه، خدايا! از تو مى طلبم كه در مقابل هر يك از فرزندان آدم، دو فرزند به من عطا كنى! از اين رو، در اخبار وارد شده: برابر هم يك نفر از اولاد آدم كه متولد مى شود، دو شيطان بر او مسلط است و او را اغوا مى كنند.
در مقابل خدا به آدم (ع) فرمود: هرگاه تا روز قيامت از تو فرزندى زاده شود "و دين دار و خداشناس باشد" در برابر هر يك از فرزندانت، ملكى از ملائكه را (در مقابل اولادان شيطان) قرار مى دهم تا او را از شر فتنه شيطان و اولادش حفظ نمايند.
شیطان گفت: خدايا! از تو مى خواهم كه مرا در بدن اولاد آدم مانند خون جريان دهى كه از هر جاى بدن او بخواهم، بتوانم او را به معصيت بكشانم. و از تو مى خواهم كه فرزندان آدم ما را نبينند، ولى ما آنها را ببينيم! و اين قدرت را به من بدهى كه به هر صورت بخواهم بتوانم در آيم.
خداوند در مقابل این خواسته های شیطان به آدم (ع) فرمود: اول اين كه، هرگاه تو و اولادت قصد معصيتى كنيد و آن را انجام ندهيد، گناهى برايتان نوشته نمى شود.
دوم، هرگاه قصد معصيتى نموديد و آن را انجام داديد، تا هفت ساعت شما را مهلت مى دهم، اگر به فكر افتاديد و توبه نموديد، باز براى شما نوشته نمى شود. و اگر بعد از هفت ساعت توبه نكرديد فقط يك گناه برايتان نوشته مى شود.
سوم، اگر قصد بندگى و كارهاى نيك كنيد، ولى موفق نشويد و آن را انجام ندهيد، يك ثواب براى شما نوشته مى شود.
چهارم، اگر بر آن شديد كه عبادت و كار خيرى كنيد و موفق هم شديد و آن را انجام داديد، ده حسنه و ثواب برايتان نوشته مى شود.
سپس شيطان گفت: اى خدا! به عزت و بزرگوارى خودت، همه آنها را گمراه و از راه راست منحرف مى كنم. من آنها را از پيش رو (آنها كه آخرت را در پيش دارند در نظرشان كوچك و ساده جلوه مى دهم) و از پشت سر (آنها را كه به جمع آورى اموال و ثروت مشغول هستند به بخل و نپرداختن حقوق واجب دستور مى دهم) و از طرف راست (امور معنوى را به وسيله شبهه و شك و ترديد ضايع مى سازم)، و از طرف چپ (لذت مادى و شهوات را در نظر آنها جلوه مى دهم.) و سراغشان مى روم و تو اكثر آنها را شكر گزار نخواهى (2) يافت.
حضرت آدم فرمود: خدايا! بخشش هاى خود را بر ما زياد فرما. خطاب شد: اى آدم! (اگر باز گناهانى باقى ماند يا فراموش كردند كه توبه كنند) در قيامت همه گناهان آنان را مى بخشم و مى آمرزم و از كسى باكى ندارم؛ (زيرا حاكم خودم هستم و قدرت به دست من است و كسى در آن جا دخالتى ندارد.)
وقتى خداوند به حضرت آدم عليه السلام خطاب نمود و فرمود: همه گناهان بندگان را در قيامت مى بخشم و مى آمرزم، آدم خوش حال شد و عرض كرد: همين ها ما را كافى است و به آنها راضى شدم . (3)
-------------
1. آل عمران (3) آيه 194.
2. اعراف (7) آيه 16؛ بحار، ص 274.
3. بحار، ج 63، ص 274.
منبع: " شیطان در کمینگاه، نعمت الله صالحى حاجى آبادى . "
